Орчуулагч Ж.Нэргүй гуай “Аливаа орчуулга тосон дээгүүр гулгаж байгаа юм шиг уншигдах ёстой” хэмээн нэгэнтээ хэлсэн байдаг. Тэгвэл  түүний ийн хэлсэн шиг нэгэн бүтээл таны мэлмий оюуны өмнө хэдийнээ дэлгэгджээ. Энэ бол ЯПОНЧУУДЫН УРДАА БАРЬДАГ ЭМХ ЦЭГЦ ЗААГЧ ИХ БАГШТАН МАРИ Кондогийн “Амьдралыг өөрчлөх эмх цэгц ба түүний гайхамшигт ид шид".

Та бидний амьдралыг ид шидийн мэт өөрчлөх тус гайхамшигт  номыг “NEXTCOM” компанийн ерөнхий захирал Л.Саруултөгс орчуулан хүргэсэн юм. Уншигчдын гарт очоод хэдий удаагүй байгаа ч 2017 оны нэгдүгээр сарын бестселлер болоод буй. Ингээд “Breakfast time” ярилцлагын булангийнхаа ээлжит зочноор орчуулагч Л.Саруултөгсийг  урилаа.

-Дэлхийн 40 гаруй оронд хэвлэгдсэн, Японд “Эмх цэгцийн охин тэнгэр” хэмээн алдаршсан энэхүү номыг эх хэлнээ яагаад орчуулах болов. Зохиогчоос нь орчуулан нийтлэх зөвшөөрлийг авсан уу. Хэрхэн холбогдож байв. Энэ тухай  хоёулаа ярицлагаа эхлүүлье.

-Мари Кондогийн  “Амьдралыг өөрчлөх эмх цэгц ба түүний гайхамшигт ид шид” номыг би анх онгоцонд  Япон хэлнээс нь уншиж байсан юм. Тэгээд энэ номыг  Монголчуудад заавал уншуулах юмсан гэсэн хүсэлд автагдсан. Тухайн үед би Япон Улсад ажилладаг байсан. Номноос уншсан зөвлөгөөг ажил, амьдрал ахуйдаа хэрэгжүүлж эмх цэгцийн ухаанд суралцсан гэж хэлж болно. Дэлхийд алдартай энэхүү номыг Монголчууддаа аль болох эх хэлээрээ уншуулахыг хүссэн учраас орчуулъя  хэмээн нэг л өдөр сэтгэл шулуудсан. Зохиогчийн эрхийг хувь хүнд өгдөггүй учраас “Монсудар” хэвлэлийн газар миний саналыг хүлээн авч албан ёсны орчуулах эрхээ авсан.

-Орчуулганд хэдий хэр хугацааг зарцуулсан бэ? Орчуулга дээр ганцаараа ажилласан уу.

-Тийм ээ. Ганцаараа орчуулсан. Миний хувьд анхны номын орчуулга байсан болохоор эхний 20 орчим хуудас дээр туршлагагүйтэх зэргээс үүдэж  хугацаа багагүй алдсан. Ойролцоогоор таван сар ажилласан. Мари Кондогийн энэ ном нь дэлхийн ихэнх оронд англи хэл дээр хэвлэгдсэн байдаг учраас англи хэлнээс  мөн харьцуулан судалж орчуулсан байгаа. Номын зохиогч Мари Кондо Япондоо төдийгүй дэлхийн дахинаа алдартай нэгэн. Тэрээр “Жинхэнэ амьдрал орчин тойрноо эмхэлж цэгцэлсний дараа эхэлдэг” гэдгийг биеэрээ мэдэрсэн хүн. Мари Кондо аль нэг салбарын эрдэмтэн судлаач эсвэл буддын шашны номлогч биш. Жирийн л нэг Япон эмэгтэй. Хамгийн гол нь энэ хүн багаасаа маш их эмх цэгцтэй байхыг хүсэж, энэ талаар судалж туршлагажсан байдаг юм билээ. Энэхүү туршлагаа дээрээ үндэслэж  номоо бичсэн байдаг. Эмх цэгцтэй дадал нь түүний амьдралын хэмнэлийг эрс өөрчилснөөс гадна дэлхийн өнцөг буланд амьдарч буй олон мянган эмэгтэйчүүд түүний цэгцлэх арга ухааныг хэрэгжүүлж амьдралаа гайхалтайгаар өөрчилсөөр байна. Тийм ч учраас “Тайм” сэтгүүл дэлхийн нөлөө бүхий 100 хүний нэгээр Мари Кондог нэрлэсэн байдаг.

-Даяаршин буй энэ нийгэмд хүн төрөлхтөн  минималист буюу цомхон амьдрах хэв маягийг  илүүтэй үзэх болсон. Мари Кондогийн томьёолсон  “Эмх цэгц” гэх энэхүү ойлголтод зөвхөн ахуйн орчин тойрноор хязгаарлагдахгүй, оюун бодол хүртэл хамаарагдах болов гэж би ойлгож байна.

Бид гэр орноо эмх замбараагүй байлгая гэж боддоггүй нь  лавтай. Мэдээж чадах чинээгээрээ цэгцэлдэг ч төгс цэгцэлж чаддаггүй шүү дээ. Тэгвэл эд зүйлсээ хэрхэн бүрэн гүйцэд цэгцлэх үү гэдгийг номонд зааж өгөхөөс гадна сэтгэл зүрхээ маш сайн сонсож, дотоод бодол санаагаа хүртэл цэгцлэх ёстой юм байна гэдгийг зааж сургаснаар ихэд онцлогтой юм. Бодол цэгцтэй болсны дараа хийх зүйл маш тодорхой болно шүү дээ. Ингэснээр сэтгэл санаа өөдрөг, бүх ажлаа нарийн төлөвлөж дэс дараалалтайгаар амжилттайгаар хийж хэрэгжүүлэх зэрэг маш гайхалтай өөрчлөлтүүдийг  мэдэрнэ.

-Тус номын зохиолч бүсгүй  бидэнд өөрчлөлтийг зөвхөн өөртөө бус мөн орон гэр, албан тасалгаа, амьдрах орчноосоо мэдэр гэдгийг ойлгуулахыг зорьсон гэсэн үг үү?

-Тийм ээ. Бидний гэрт хэрэгтэй, хэрэггүй маш олон зүйлс байдаг. Тэгвэл Мари Кондогийн зөвлөсөн  эмхэлж  цэгцлэх арга ухаанд суралцсанаар бид энэ амьдралдаа юу хэрэгтэй, юу хэрэггүй болохыг төвөггүйхэн ялгаж чаддаг болдог.  Нэг үгээр хэлбэл, зөвхөн хэрэгтэй зүйлсээ авч үлдэнэ гэдэг амьдралд үүрч явах ачаагаа хөнгөлнө гэсэн үг юм. Хамгийн дуртай эд зүйл, цэгцтэй эерэг бодол дунд амьдарна гэдэг ямар гоё гээч. Өөрийгөө зөвхөн өөрт баяр баясал авчрах зүйлсээр хүрээлүүлэх нь биднийг  аз жаргалтай болгодог. Мари Кондогийн аргаар эд зүйлсээ эмхэлж цэгцэлж байх явцдаа багын хүсэж мөрөөдөж байсан зүйлээ хүртэл эргэн санаж магадгүй цааш үргэлжлүүлэх эрч хүчийг авдаг тухай тэрээр номондоо өгүүлсэн байдаг. Бидний мэддэг атлаа мэддэггүй энэ сэдвээр дэлхийд цор ганц дуугарсан хүн бол Мари Кондо. Тийм ч учраас түүний энэ бүтээл дэлхийн олон хүнд хүрч өдөр бүр гайхамшигт өөрчлөлтийг тэдэнд мэдрүүлсээр байна.  

-Худалдаанд гараад удаагүй ч номын борлуулалт өндөр байгаа нь салан задгай байдлаа өөрчилье гэсэн хүмүүс их байгаагийн шинж болов уу?

-Тийм шүү. Худалдаанд гарснаас хойш Интерном, Мажестик номын дэлгүүрийн бестселлер болж байгаа нь хүмүүсийн эрэлт хэрэгцээнд нийцэж буйг илтгэж байгаа болов уу. Зөвхөн эмэгтэйчүүд гэлтгүй эрэгтэйчүүд хүртэл сонирхон уншиж байна. Магадгүй эзэгтэй бүрийн ширээн дээр хүндтэй байрыг эзлэх номыг  эх хэлнээ орчуулан хүргэсэндээ  маш баяртай байгаа. Монголчууд бид нүүдэлчин ард түмэн. Эргэх дөрвөн улиралд нүүдлийн амьдралтай амьдарч байсан учраас эмх цэгцийг анхнаасаа эзэмшсэн ард түмэн. Харин бид хөгжлийнхөө явцад үүнийгээ гээсэн юм байна гэдгийг би тус  номыг орчуулж байхдаа олж харсан. Хүний амьдралд тийм ч олон зүйл хэрэггүй юм байна л дээ. Энэ номын уншсан хүн наад зах нь дэлгүүр ороод хэрэгтэй зөв зүйлээ сонгож авч чаддаг  зэрэг санаанд оромгүй маш олон өөрчлөлтийг мэдэрсэн байдаг юм билээ.

-Номыг магадгүй уншиж амжаагүй хүмүүс жинхэнэ нандин  зүйлээ хэрхэн ялгах вэ гэдгийг мэдэхийг хүсэж байгаа байх л  даа.  Энэ талаар номонд юу гэж зөвлөсөн байдаг бол?

-Маш чухал асуулт байна. Түүний зөвлөснөөр "Дотоод сэтгэлээ маш сайн сонс. Үүн дээрээ тулгуурлаж юуг хаях юуг авч үлдэх эсэхээ шийд гэж зөвлөдөг.  Яаж мэдрэх үү гэхээр юм бүхнийг эхлээд гартаа барьж мэдэр. Тухайн хувцсыг гартаа барьж буй байдал, нүдний харц, шийдвэр гаргах хурд зэргээс эргэлзэж байгааг нь мэдэж болно. Чин сэтгэлээсээ хайрлаж байгаа юмс болон эргэлзээтэй байгаа юмс хоёрын хооронд том ялгаа харагддаг.

Хэн нэгнээр хайрлуулж байгаа бүсгүй хүн дурлалт залуугийнхаа хайр халамжаас өөртөө итгэх итгэлтэй болж, түүндээ улам илүү үзэсгэлэнтэй харагдах гэж мэрийх сэтгэл нь түүнд эрч хүчийг өгч, нүүр нь гэрэлтэж, харц нь цог золбоотой, урьд урьдынхаас илүү үзэсгэлэнтэй болдог шүү дээ. Үүнтэй адил эд юмс ч гэсэн эзэндээ хайрлагдаж, хүндлэгдсэнээр түүний төлөө үүргээ улам сайн гүйцэтгэхийн тулд энерги нь сэргэж, илүүтэй өнгөлөг болж ирдэг. Яг л энэ тухай  өгүүлдэг.

-Номыг орчуулж байх үед “Нээрээ л тийм юм байна шүү” гэж санагдахаар зүйл юу байсан бэ? Номд  өгүүлж буй үйл явдал амьдралд хэр их ажиглагдав?

“Амьдралыг өөрчлөх эмх цэгц ба түүний гайхамшигт ид шид” ном нь  тэр чигээрээ биднийг амьдралд тохиолдог зүйлсийг өгүүлдэг. Жишээ нь бид  хэрэглэдэггүй атлаа үнэтэй авсан эд зүйлээ хаях гэхээр хайран санагдаад  байлгаад л байдаг шүү дээ. Тэгвэл үүнээс хэрхэн ангижрах болоод цэгцлэх арга ухааныг номонд маш ойлгомжтойгоор олон аргаар зөвлөдөг.  Цэгцлэх мэргэжилтэн Мари Кондо  өөрийнхөө туулсан амьдралынхаа бодит жишээнүүдийг  номондоо  оруулсан учраас уншигчдад өндөр сэтгэгдэл төрүүлж чаддаг. Түүний нэг жишээнээс дурдахад,

Тэрээр  үйлчлүүлэгчдийнхээ гэрт очиж гэрийг нь нэг л удаа, ахиж хэзээ ч эмх замбараагүй болохгүйгээр цэгцэлдэг. Зарим үйлчлүүлэгчдийн гэрээс 50-аас дээш ширхэг ууттай хог гарах үед “Манай гэрт яаж багтаж байсан юм бэ” гэж гайхдаг тухайгаа номондоо бичсэн байдаг.

-Цаашид  та энэ төрлийн,  магадгүй хувь хүний хөгжлийн талаар ном орчуулах уу?

-Япончуудтай  би ажил  хэргийн холбоо тогтоогоод олон жил болж байна. Аль болох тэдний сайн, сайхан зүйлийг өөрийн улсдаа нэвтрүүлэхийг хүсдэг.  Энэ ч үүднээс Монгол залуусын боловсрол руу чиглэгдсэн ажил түлхүүтэй  хийж байна. Мөн  Японы гоо сайхны  Oppen брэндийг оруулж ирээд нэг жил гаруй болж байна. Цаашид чөлөөт цаг заваараа  энэ төрлийн хувь хүнд чиглэгдсэн зөвлөмж  зөвлөгөөний талаар орчуулан хүргэх бодолтой байгаа.

-Та Японы эрүүл мэнд, гоо сайхны бүтээгдэхүүнийг монгол бүсгүйчүүддээ түгээхээс гадна олон хүний амьдралыг өөрчлөх номыг орчуулан хүргэсэн нь мөн оюуны хөрөнгө оруулалт болж байна шүү дээ. Магадгүй та  эмх цэгцтэй амьдралыг өөртөө бий болгож чадсан нь өнөөдрийн энэ амжилттай нь холбоотой болов уу.

-Тийм ээ. Мари Кондо хэлснээр “Жинхэнэ амьдрал орчин тойрноо эмхэлж цэгцэлсний дараа эхэлдэг” гэдэгчлэн хувь хүний амжилт хүртэл үүнтэй салшгүй холбоотой. Номын зөвлөгөөг өөртөө хэрэгжүүлээд явж байхад  надад мэдрэгдсэн нэг зүйл нь сэтгэл санаа, оюун ухаан маш тайван болчихдог юм билээ. Доторх бие маань ямар их замбараагүй бодол дунд байсныг олж харсан. Олон зүйлийн араас санаа зовоод л байдаг мөртлөө  эцэст нь юуг ч амжуулж чаддаггүй хүмүүс бидний дунд байдаг шүү дээ. Тэгвэл “Яагаад” гэдэг үүний хариултыг  энэхүү номоос авах болно.

-Үсчин хүн гадуур явж байхдаа хүний үсийг хараад явж байдаг гэдэг шиг таны хувьд мөн л адил замбараагүй орчин, хөглөрсөн ширээг хараад  эмх цэгцтэй болгохсон гэсэн бодол шууд л орж ирдэг байх даа.

-“Мэргэжлийн өвчин” гэдэг шиг номын зохиогч Мари Кондогийн хувьд яг л ийм бодол хамгийн эхэнд орж ирдэг тухайгаа өгүүлсэн байдаг. Миний хувьд энэ номтой учрахаасаа өмнө чамгүй цэгцтэй гэж өөрийгөө боддог байсан бол дараа нь хангалттай тийм биш  гэдгээ ойлгосон.  Эцэст нь хэлэхэд, салан замбараагүй зуршлаа гээж амьдрал хэмээх урт замд зөвхөн хэрэгтэй ачаагаа зэхээд замдаа гаръя бүсгүйчүүд ээ. 

Ярилцсанд баярлалаа

Ш.Адъяамаа